

คนในออฟฟิศเป็นนกชนิดไหน ? แทนนิสัยเพื่อนร่วมงานด้วยนก 4 ชนิด ตามแบบทดสอบจิตวิทยา DISC
Health / Mind
12 May 2025 - 4 mins read
Health / Mind
SHARE
12 May 2025 - 4 mins read
เคยสังเกตตัวเองและเพื่อนร่วมงาน (รวมถึงหัวหน้า) ที่ออฟฟิศกันบ้างไหมว่า แต่ละคนมีสไตล์การทำงานแบบไหน ?
บางคนมุ่งมั่นเอาจริงเอาจังเป็นที่หนึ่ง ราวกับว่างานคือทุกอย่างของชีวิต
บางคนเฮฮา คุยสนุก ช่วยผ่อนคลายความเครียดและทำให้มีความสุขทุกครั้งที่ได้ทำงานด้วย
บางคนใจดีเหมือนแม่พระมาโปรด แต่กลับไม่อยากนำใครและไม่ชอบตัดสินใจเรื่องงาน
บางคนเป๊ะทุกกระเบียดนิ้วจนไม่ยอมปล่อยผ่านงานไปง่าย ๆ ถ้ายังไม่สมบูรณ์แบบพอ
คำถามสำคัญที่ตามมาก็คือ ทำไมคนทำงานแต่ละคน จึงมีสไตล์การทำงานที่แตกต่างกัน ?
แน่นอนว่าคำตอบอาจไม่ได้อยู่ที่ตำแหน่งงาน หรือประสบการณ์การทำงานเสมอไป แต่ขึ้นอยู่กับ ‘บุคลิกภาพ’ ขณะทำงานของคนคนนั้นมากกว่า
การทำความเข้าใจสไตล์หรือรูปแบบการทำงานของตัวเองและของคนรอบข้าง จึงเป็นทักษะที่มองข้ามไม่ได้ เพราะมีประโยชน์อย่างมากในโลกการทำงานซึ่งต้องพบปะและร่วมงานกับผู้คนที่หลากหลาย นอกจากช่วยให้ทำงานได้อย่างราบรื่นแล้ว ยังสร้างความได้เปรียบให้เราเป็นคนทำงานที่มี Empathy และมีความเป็นมืออาชีพอีกด้วย เพราะสามารถปรับตัวเข้ากับเพื่อนร่วมงานและหัวหน้าทุกสไตล์ได้อย่างราบรื่น
หนึ่งในเครื่องมือที่ LIVE TO LIFE อยากแนะนำให้คนทำงานรู้จัก เป็นตัวช่วยให้ทุกคนเข้าใจสไตล์การทำงานของตัวเองและเพื่อนร่วมงานได้ดีก็คือ DISC Model หรือ DISC Personality Test ซึ่งเป็นแบบทดสอบบุคลิกภาพที่เปรียบเทียบนิสัยการทำงานของคนเราตามลักษณะของนก 4 ชนิดที่มีความโดดเด่นและแตกต่างกันไว้อย่างน่าสนใจ ชวนให้ทุกคนหาคำตอบว่า คนในออฟฟิศเป็นนกชนิดไหนบ้าง ?
บุคลิกภาพสำคัญไฉน ?
เหตุผลที่ควรรู้บุคลิกภาพของตัวเองและคนรอบข้าง
นับตั้งแต่อดีตกาล มนุษย์เราเพียรพยายามหาหนทางทำความเข้าใจและอธิบายพฤติกรรมหรือบุคลิกที่แตกต่างกันของผู้คนมาโดยตลอด ด้วยความหวังว่า ถ้าทุกคนมีความเข้าใจในกันและกัน ก็ย่อมอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข
หากมองย้อนกลับไปในประวัติศาสตร์อันยาวนานจะพบว่า เดิมที ฮิปโปเครตีส (Hippocrates) ปราชญ์ชาวกรีกผู้มีชีวิตอยู่ในช่วง 460-370 ปีก่อนคริสตกาล และได้รับการยกย่องให้เป็น Father of Medicine หรือ บิดาแห่งการแพทย์ ฮิปโปเครตีสได้ริเริ่มแนวคิด Four Humors Theory เพื่อแบ่งอารมณ์และพฤติกรรมหรือบุคลิกที่แต่ละคนแสดงออกมาให้เห็นว่า เป็นผลมาจากสมดุลของของเหลวภายในร่างกาย 4 ชนิด ได้แก่
- เลือด (Blood) ทำให้คนร่าเริง มีชีวิตชีวา
- เสมหะ (Phlegm) ทำให้คนสุขุม เยือกเย็น
- น้ำดีสีเหลือง (Yellow Bile) ทำให้คนหงุดหงิด โกรธง่าย
- น้ำดีสีดำ (Black Bile) ทำให้คนซึมเศร้า หมองหม่น
ถึงแม้ว่าแนวคิดนี้จะขาดความแม่นยำตามหลักวิทยาศาสตร์และได้รับการพิสูจน์ว่าไม่เป็นความจริง แต่แนวคิดของฮิปโปเครตีสก็ได้สร้างแรงบันดาลใจและช่วยวางรากฐานของการศึกษาด้านบุคลิกและพฤติกรรมมนุษย์ในยุคต่อมา โดยเฉพาะความรู้ด้าน จิตวิทยาบุคลิกภาพ (Personality Psychology)
เดิมทีคำว่า Personality ที่หมายถึงบุคลิกภาพ มีต้นกำเนิดมาจาก Persona ในภาษาละติน ซึ่งหมายถึง Mask หรือ หน้ากากที่ตัวละครในสมัยกรีกใช้สวมใส่เพื่อแสดงบุคลิกลักษณะให้แตกต่างกันไปตามบทบาท เปรียบได้กับนิสัยใจคอและการแสดงออกของแต่ละคนในชีวิตจริงที่แตกต่างกันตามสถานการณ์และคนที่พบเจอ บุคลิกภาพจึงไม่ใช่สิ่งตายตัว แต่เป็นลักษณะเฉพาะที่สะท้อนวิธีที่เรามีปฏิสัมพันธ์กับโลกรอบตัว เป็นทั้ง ‘นิสัยที่เลือกแสดง’ และ ‘กลไกการปรับตัว’ ที่สามารถเปลี่ยนแปลงและพัฒนาได้ตลอดเวลา
หนึ่งในแนวคิดจิตวิทยาบุคลิกภาพสมัยใหม่ที่เกี่ยวข้องกับ DISC Model หรือ DISC Personality Test โดยตรง คือแนวคิดของ ดร.วิลเลียม โมลตัน มาร์สตัน (William Moulton Marston) นักจิตวิทยาชาวอเมริกันผู้สนใจศึกษาการทำงานของอารมณ์และความรู้สึก จนประดิษฐ์เครื่องวัดความดันและการเต้นของหัวใจได้สำเร็จ ซึ่งกลายเป็นต้นแบบของเครื่องจับเท็จ (Polygraph)
ดร.วิลเลียมได้พิมพ์ผลการศึกษาทั้งหมดไว้ในหนังสือ Emotion of Normal People โดยเผยแพร่ครั้งแรกปี ค.ศ. 1928 ใจความสำคัญของหนังสือเล่มนี้ อธิบายถึงอารมณ์ความรู้สึกที่พบได้ในคนปกติทั่วไป ซึ่งนำไปสู่การแสดงออกของพฤติกรรมที่มีความหลากหลาย แต่ในความหลากหลายเหล่านี้กลับมีลักษณะบางอย่างที่สังเกตเห็นได้ชัดเจนว่าเป็นจุดร่วมเหมือนกันอยู่ เพียงพอให้กำหนดลักษณะนิสัยเด่นของบุคลิกภาพในคนแต่ละกลุ่มได้ โดยเน้นพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับการทำงานเป็นหลัก ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 แบบ ได้แก่
- Drive (หรือ Dominance) บุคลิกภาพแบบผู้นำ กล้าตัดสินใจ เน้นเป้าหมาย
- Influence (หรือ Inducement) บุคลิกภาพแบบผู้สร้างแรงบันดาลใจ ร่าเริง เข้ากับคนง่าย
- Support (หรือ Steadiness) บุคลิกภาพแบบผู้รักสงบ อดทน ซื่อสัตย์
- Clarity (หรือ Compliance/Conscientiousness) บุคลิกภาพแบบผู้รักความสมบูรณ์แบบ
จากจุดเริ่มต้นที่เป็นแนวคิดของ ดร.วิลเลียม จึงได้รับการพัฒนาและต่อยอดจนกลายเป็น DISC Model หรือ DISC Personality Test โดยนำตัวอักษรแรกของแต่ละคำที่ใช้แทนบุคลิกภาพแต่ละแบบมารวมกันเป็นชื่อเรียกว่า DISC นั่นเอง ซึ่งนิยมที่ใช้วัดบุคลิกภาพในแวดวงการทำงาน
ก่อนทำความรู้จัก DISC อย่างละเอียด พร้อมทำความเข้าใจบุคลิกในการทำงานทั้งของตัวเองและคนรอบข้าง สิ่งสำคัญที่ทุกคนต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับบุคลิกภาพก็คือ บุคลิกภาพทุกรูปแบบไม่ใช่ลักษณะที่คงอยู่ถาวร เพราะสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา ขึ้นอยู่กับสิ่งที่แต่ละคนได้พบเจอมา ดังนั้น จึงไม่ใช่เรื่องแปลก หากตัวคุณในปัจจุบันจะแตกต่างจากตัวคุณในอดีต และมีความเป็นไปได้ว่าตัวคุณในอนาคต ก็จะแตกต่างจากตัวคุณในตอนนี้
เข้าใจตัวเอง รู้จักคนอื่น
ชวนทำแบบทดสอบ DISC หาบุคลิกที่ใช่คุณ !
เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนมากขึ้น ในปัจจุบันจึงมีการเปรียบเทียบบุคลิกภาพเป็นนก 4 ชนิดที่มีลักษณะนิสัยและเป็นภาพแทนของคนที่แตกต่างกัน ดังนี้
1. D : Dominance
บุคลิกภาพแบบ ‘ผู้นำ’ เปรียบเป็น ‘นกอินทรี’
- ลักษณะเด่น : เป็นคนที่เปี่ยมไปด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจ ขยัน มีความมั่นใจในตัวเองสูง มีความเป็นผู้นำสูง ชอบตั้งเป้าหมายที่ต้องทำให้สำเร็จ ให้ความสำคัญกับผลงาน
- ข้อได้เปรียบ : ตัดสินใจเร็ว มีความเด็ดขาด กล้าได้กล้าเสีย ชอบการแข่งขัน ชอบความท้าทายทุกรูปแบบ เพราะมองว่าเป็นโอกาสทำให้ตัวเองเติบโตในงานได้ มักอาสาทำงานที่คนอื่นไม่กล้าทำ
- ข้อควรระวัง : ค่อนข้างใจร้อนและหุนหันพลันแล่น มักออกคำสั่งให้คนอื่นทำตามความต้องการตัวเอง ทำให้บางครั้งดูเป็นคนขาดความละเอียดอ่อนและไม่ค่อยใส่ใจความรู้สึกคนรอบข้างได้
- บทบาทงานที่เหมาะสม : ผู้บริหาร, หัวหน้า, ลักษณะงานที่ต้องนำคนอื่น ๆ
2. I : Inducement
บุคลิกภาพแบบ ‘ผู้สร้างแรงบันดาลใจ’ เปรียบเป็น ‘นกแก้ว’
- ลักษณะเด่น : เป็นคนคุยเก่ง เป็นมิตรและมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับทุกคน มีความกระตือรือร้นเข้าหาผู้คน มีทักษะสื่อสารที่จูงใจคนเก่ง จึงทำงานร่วมกับคนอื่นได้ดี
- ข้อได้เปรียบ : รู้รอบ ชอบคิดนอกกรอบ มีความคิดสร้างสรรค์ สร้างสีสันทำให้เพื่อนร่วมงานรู้สึกดีและสนุก ในสายตาคนอื่นมองเห็นเป็นคนร่าเริง มีพลัง สร้างแรงบันดาลใจได้ในหลาย ๆ เรื่อง และสร้างอิทธิพลด้านความคิดให้ผู้อื่นได้ดี
- ข้อควรระวัง : ไม่ค่อยเก็บอารมณ์หรือความรู้สึก เมื่อดีใจหรือตื่นเต้นจะแสดงออกมาทันที หากมากเกินพอดีอาจสร้างความรำคาญให้คนรอบข้างได้
- บทบาทงานที่เหมาะสม : งานด้านการขาย, งานที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์หรือเจรจาต่อรองธุรกิจกับลูกค้า
3. S : Steadiness
บุคลิกภาพแบบ ‘ผู้รักสงบ’ เปรียบเป็น ‘นกพิราบ’
- ลักษณะเด่น : เป็นคนใจเย็น สุขุม ลุ่มลึก ไม่ชอบเป็นจุดเด่นหรือจุดสนใจของใคร ทำงานตามระเบียบและขั้นตอนที่กำหนดไว้ ไม่ชอบการเปลี่ยนแปลงโดยไม่มีเหตุผล
- ข้อได้เปรียบ : ให้ความสำคัญกับเพื่อนร่วมงานและการทำงานเป็นทีม จึงเก่งประนีประนอม และชอบช่วยเหลือ มีความอดทนอดกลั้น เป็นผู้รับฟังที่ดีของทุกคน
- ข้อควรระวัง : มักเลือกอยู่ในเซฟโซนของตัวเอง ไม่ชอบความวุ่นวาย หลีกเลี่ยงความขัดแย้งทุกรูปแบบ มักถูกมองว่าทำงานช้า เพียงเพราะไม่ด่วนตัดสินใคร และใช้เวลาพูดคุยด้วยเหตุผลกับทุกฝ่าย
- บทบาทงานที่เหมาะสม : ผู้ประสานงาน, งานด้านทรัพยากรบุคคล
4. C : Compliance
บุคลิกภาพแบบ ‘ผู้รักความสมบูรณ์แบบ’ เปรียบเป็น ‘นกฮูก’
- ลักษณะเด่น : เป็นคนชอบเรียนรู้สิ่งใหม่อยู่ตลอดเวลา เก่งค้นคว้าและวิเคราะห์ข้อมูล ทำให้เป็นคนช่างสังเกตในรายละเอียด มีความถี่ถ้วน และรักความสมบูรณ์แบบของงานในความรับผิดชอบ
- ข้อได้เปรียบ : รู้ลึกรู้จริงในงานและเรื่องที่ตนสนใจ เป็นคนทำงานแบบทุ่มสุดตัว วางแผนงานเก่ง ทุกคนสามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ รักความถูกต้อง งานที่เสร็จออกมาจึงอยู่ในระดับสมบูรณ์แบบเสมอ
- ข้อควรระวัง : ไม่ค่อยยืดหยุ่น มีโลกส่วนตัวสูง ไม่ชอบเข้าหาคนอื่น อาจถูกมองว่าเป็นคนจ้องจับผิดคนอื่น เพราะมักจะมองเห็นจุดผิดพลาดในงานของคนอื่น
- บทบาทงานที่เหมาะสม : นักวิเคราะห์, นักวางแผน, ที่ปรึกษา
ถึงแม้ว่าบุคลิกภาพทั้ง 4 รูปแบบตามแนวคิด DISC จะสามารถสังเกตได้เบื้องต้นจากพฤติกรรมคนทำงานที่แสดงออกมาให้เห็น แต่เพื่อความแม่นยำและเที่ยงตรง LIVE TO LIFE แนะนำให้ทำ แบบทดสอบภาษาไทย เพื่อค้นหาบุคลิกที่ใช่คุณในตอนนี้ (คลิกที่ชื่อ แบบทดสอบภาษาไทย เพื่อทำ DISC Personality Test)
หลังจากรู้แล้วว่า ตัวเองเป็นนกชนิดไหน ? ขั้นตอนต่อไปคือ หาทางปรับวิธีการทำงานให้เข้ากับนิสัยและบุคลิกของเพื่อนร่วมงานแต่ละคนที่เป็นนกชนิดนั้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานเป็นทีมให้ดีกว่าเดิม ขณะเดียวกันก็ช่วยลดความขัดแย้งระหว่างคนทำงานได้ด้วย
1. เมื่อทำงานกับ D : Dominance ‘ผู้นำ’ แบบ ‘นกอินทรี’
- สิ่งที่ควรทำ : อัปเดตความคืบหน้าของงานให้ทราบเป็นระยะ เน้นการสื่อสารที่ชัดเจน ตรงประเด็น กระชับ เพื่อให้เห็นหนทางที่นำไปสู่ผลลัพธ์หรือความสำเร็จตามเป้าหมาย
- สิ่งที่ควรเลี่ยง : ไม่ควรแสดงท่าทีลังเล หรือไม่มั่นใจในงานที่ได้รับมอบหมายให้ทำ หากมีข้อเสนอแนะหรือข้อคิดเห็นเพิ่มเติม ต้องอธิบายตามหลักการเหตุผลมากกว่าความรู้สึกส่วนตัว
2. เมื่อทำงานกับ I : Inducement ‘ผู้สร้างแรงบันดาลใจ’ แบบ ‘นกแก้ว’
- สิ่งที่ควรทำ : มีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์ หมั่นพูดคุย และแบ่งปันข้อมูลการทำงานที่เป็นประโยชน์ ชื่นชมการทำงานตามความเหมาะสม ไม่มากและไม่น้อยเกินไป
- สิ่งที่ควรเลี่ยง : การบังคับหรือกดดันให้ต่างคนต่างทำงานให้เสร็จ โดยไม่เกิดการพูดคุยกันภายในทีม เพราะทำให้บรรยากาศการทำงานแย่ลงจนส่งผลกระทบทางลบต่องานและคนทำงาน
3. เมื่อทำงานกับ S : Steadiness ‘ผู้รักสงบ’ แบบ ‘นกพิราบ’
- สิ่งที่ควรทำ : เมื่อต้องการความช่วยเหลือหรือความร่วมมือใด ๆ ต้องใช้คำพูดที่นุ่มนวล อ่อนโยน และเป็นกันเอง เป็นคำพูดที่แสดงถึงความเห็นอกเห็นใจของกันและกัน
- สิ่งที่ควรเลี่ยง : การแสดงทีท่าไม่เป็นมิตรที่สร้างความรู้สึกไม่น่าไว้วางใจ หลีกเลี่ยงการสร้างปัญหาที่ทำให้เคร่งเครียด หรือเกิดการเปลี่ยนแปลงแบบทันทีทันใด จนเกิดความไม่สงบขณะทำงาน
4. เมื่อทำงานกับ C : Compliance ‘ผู้รักความสมบูรณ์แบบ’ แบบ ‘นกฮูก’
- สิ่งที่ควรทำ : เตรียมข้อมูลให้ครบถ้วน เป็นข้อมูลที่ใช้สนับสนุนการทำงานให้ลุล่วงได้อย่างราบรื่น โดยเฉพาะการทำงานที่ต้องเน้นความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ และความแม่นยำของข้อมูล
- สิ่งที่ควรเลี่ยง : ทำงานแบบไม่มีแผนหรือมาตรฐานอะไรเลย อธิบายอย่างเข้าใจง่ายที่สุดคือ การทำงานแบบขอไปที เพราะจะแสดงถึงความไม่เป็นมืออาชีพและไม่มีความรับผิดชอบมากพอ
ทั้งในโลกการทำงานและการใช้ชีวิต มีจุดร่วมที่สำคัญเหมือนกันคือ ทุกคนต้องสร้าง ‘มนุษยสัมพันธ์ที่ดี’ กับผู้คนรอบข้างเสมอ เพราะทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีอื่น ๆ ตามมา ทั้งงานที่ดีและชีวิตที่ดี ผลลัพธ์จากการทำความรู้จักตัวเองและเพื่อนร่วมงานผ่านแนวคิด DISC จึงช่วยทั้งกระชับความสัมพันธ์ สร้างความสำเร็จในหน้าที่การงาน พร้อมกับพัฒนาคุณภาพชีวิตทุกคนให้ราบรื่นและมีความสุขได้
อ้างอิง
- Cynthia Vinney. A Deep Dive on DISC Personality Types: What's Yours?. https://bit.ly/431TwX2
- Wiley. About Everything DISC: Theory and Research. https://bit.ly/4dirdIJ