'บ้านดี ชีวิตดี' How to จัดบ้านอย่างง่ายให้สบายกายและฮีลใจคนอยู่

การดูแลตัวเองไม่ได้หมายถึงแค่ร่างกายหรือจิตใจเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการดูแล ‘บ้าน’ ที่เราอาศัยอยู่ด้วยเช่นกัน

ทุกวันนี้ หลายคนทำงานหนัก กลับบ้านมาก็รู้สึกเหนื่อยจนแทบไม่อยากทำอะไร ยิ่งทำความสะอาดบ้านยิ่งไม่ต้องพูดถึง เพราะเป็นงานหนักที่ต้องใช้พลังเยอะ แต่พอปล่อยไว้บ้านก็ยิ่งรก พอยิ่งรก เราก็ยิ่งเครียด ส่งผลให้ร่างกายหรือจิตใจแย่ลงไปด้วย และกลายเป็นวงจรที่ไม่มีวันสิ้นสุด

LIVE TO LIFE ชวนทุกคนมารีเซ็ตชีวิตดีขึ้นด้วยการ ‘จัดบ้านและจัดใจ’ เปลี่ยนบ้านรกให้เป็นระเบียบและสะอาด แม้มีเวลาน้อยก็ทำได้ทุกวัน นอกจากมีความเป็นอยู่ที่ถูกสุขอนามัยแล้วยังทำให้สุขภาพใจของเราดีขึ้นอีกด้วย  

‘บ้าน’ กับ ‘ใจ’ เชื่อมกันอย่างไร

เสื้อผ้ากองสุมกันบนโซฟา จานชามแช่ไว้เต็มอ่าง เอกสารกระจัดกระจายอยู่บนโต๊ะ พัดลมมีฝุ่นเกาะ น้ำแข็งในช่องฟรีซหนาเตอะ ภาพเหล่านี้คงทำให้หลาย ๆ คนรู้สึกเครียดและไม่มีความสุข

การศึกษาเชิงทดลองชิ้นหนึ่ง ได้ทำการศึกษากับแม่ลูกอ่อนที่ต้องเลี้ยงลูกในสภาพแวดล้อมที่ต่างกัน พบว่า คุณแม่ที่อยู่ในบ้านที่มีความรกรุงรัง ไม่เป็นระเบียบ จะมีระดับความเครียดที่สูงกว่าคุณแม่ที่อยู่ในบ้านที่สะอาดและเรียบร้อย

นั่นเป็นเพราะ ‘ความรก’ ส่งผลกับการทำงานของ สมองส่วนที่เกี่ยวกับการมองเห็น (Visual Cortex) ของเราโดยตรง สมองจะนิยามความรกว่าเป็น ‘งานค้าง’ ที่เรายังทำไม่เสร็จและส่งผลให้เกิดความคิดคันไม้คันมือ อยากจัดการให้เข้าที่ ความเครียดนี้จะยิ่งพุ่งสูงขึ้นอีกเมื่อเรายังไม่สามารถจัดการทำความสะอาดได้ทันที เช่น ในเวลาที่มีภารกิจสำคัญ ต้องเลี้ยงลูก มีงานต้องทำ ติดประชุม เมื่อต้องจำนนอยู่ในสภาพแวดล้อมแบบนั้น สุขภาพจิตของเราก็จะยิ่งแย่ลง ไม่เพียงแต่ความเครียดเท่านั้น แต่ความรกรุงรังยังส่งผลให้เกิดความสับสน หงุดหงิด อารมณ์ฉุนเฉียว ความเศร้า รวมถึงทำให้โฟกัสงานไม่ได้ และไม่มีสมาธิในการทำงานอีกด้วย 

ตรงกันข้าม หากบ้านของเราสะอาดและเป็นระเบียบ ก็จะส่งผลดีทั้งเรื่องของสุขภาพกายและสุขภาพใจ เมื่อเราไม่ต้องดมฝุ่น ปลอดภัยจากเชื้อรา กินอย่างถูกสุขลักษณะ ร่างกายของเราก็จะมีสุขภาพดีตามไปด้วยในระยะยาว ยิ่งไปกว่านั้น การได้สวมเสื้อผ้าซักใหม่หอม ๆ นอนบนผ้าปูที่นอนสะอาด ๆ ได้หยิบหนังสือจากชั้นที่วางเป็นระเบียบจะยิ่งมีความสุข และทำให้สุขภาพจิตโดยรวมดีขึ้น

ผลลัพธ์ของการจัดบ้านไม่ได้มีแค่นั้น แต่ขณะที่เราจัดเพลิน ๆ ยังช่วยลดความเครียดได้เป็นอย่างดี คล้ายกับเวลาที่เราถักโครเชต์หรือเล่นเกม Puzzle การจัดบ้านและทำความสะอาดจะทำให้เราเห็นผลลัพธ์ทันที ช่วยสร้างความรู้สึกว่าเรากำลัง ‘ควบคุมสถานการณ์ทุกอย่างได้’

เราคงเคยสังเกตเห็นบางคนที่มีงานล้นมือ ต้องอ่านหนังสือเตรียมสอบ หรือมีภารกิจสำคัญ ๆ ที่ต้องทำ แต่พวกเขากลับเลือกที่จะไม่ทำสิ่งเหล่านั้นและหนีไปทำความสะอาดบ้านแทน อาจดูย้อนแย้ง แต่เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นกับหลาย ๆ คน ยิ่งงานค้างเยอะเท่าไหร่ บ้านก็ยิ่งสะอาดเท่านั้น นั่นเป็นเพราะว่าการจัดบ้านและทำความสะอาดบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น เก็บสายไฟให้เข้าที่ พับผ้าใส่ตู้ หรือแม้กระทั่งเก็บขยะทิ้งลงถัง ทำให้เรารู้สึกประสบความสำเร็จและรู้สึกดีได้

มาจัดบ้านกันเถอะ !

หลายคนรู้สึกว่างานบ้านคืองานใหญ่ที่ต้องใช้เวลาเยอะ แต่จริง ๆ แค่ทำวันละ 2 นาทีก็ช่วยให้บ้านเป็นระเบียบมากขึ้นได้แล้ว ไม่ว่าจะเวลาน้อยแค่ไหน งานยุ่งแค่ไหน การจัดบ้านอย่างสม่ำเสมอด้วยเคล็ดลับต่อไปนี้ จะช่วยให้บ้านระเบียบอยู่ได้ด้วยอยู่เสมอ

• เก็บของทุกชิ้นให้เข้าที่ ของทุกชิ้นต้องมีที่ทางของมันและจะไม่วางระเกะระกะบนพื้น หนังสือ เครื่องสำอาง ขนม อาหาร เครื่องปรุง ถ้วยชาม ทุกอย่างต้องมีที่เก็บอย่างชัดเจน เพื่อให้บ้านเป็นระเบียบ ในวันทำงานเราอาจไม่มีเวลาเก็บของเข้าที่ ควรหากล่องอเนกประสงค์สักใบไว้สำหรับใส่ของไม่มีที่ไป เราสามารถโยนลงไปในกล่องนี้ก่อนได้ เพื่อให้บ้านดูสบายตาชั่วคราว  แล้วค่อยหาเวลามาแยกเก็บเป็นที่เป็นทาง

• ทิ้งของไม่จำเป็น : มาริเอะ คอนโดะ (Marie Kondo) นักจัดระเบียบบ้านชาวญี่ปุ่นแนะนำว่าถ้าอยากให้บ้านเป็นระเบียบ สิ่งแรกคือ ต้องทิ้งของไม่สปาร์คจอย หรือ ของที่ไม่ได้จำเป็นกับชีวิตเรา เคล็ดลับของการค้นพบของไม่สปาร์คจอยคือเวลาหลังจากจัดของเข้าที่แล้ว ถ้าชิ้นไหนยังไร้ที่เก็บ แม้จะพยายามแล้วก็วางกองอยู่แบบนั้น ก็ควรถึงเวลาต้องทิ้ง สิ่งนั้นอาจมาในรูปแบบของลังกระดาษ ตุ๊กตา กระเป๋าแจกฟรี หรือเฟอร์นิเจอร์ที่ไม่ได้ใช้งาน เมื่อรู้ว่าไม่จำเป็นแล้วก็ต้องกำจัดออกจากบ้าน จะด้วยการทิ้ง บริจาค แจกจ่ายก็ได้ตามความเหมาะสม 

• ฝึกทำความสะอาดภายใน 2 นาที : เคยสังเกตไหมว่าแม้จะจัดบ้านครั้งใหญ่ทุกสัปดาห์ แต่สักพักห้องก็เริ่มกลับมารกอีกครั้งและกลายเป็นงานใหญ่ที่ไม่รู้จบ เคล็ดลับของการจัดบ้านคือการทำอย่างสม่ำเสมอ แม้จะทำเล็ก ๆ น้อย ๆ แต่จะช่วยลดสิ่งสกปรกสะสม ทำให้บ้านเป็นระเบียบขึ้น อีกทั้งยังช่วยแบ่งเบางานบ้านในวันหยุดด้วย มีสิ่งมากมายที่เราทำได้แค่ภายใน 2 นาที เช่น 
  • ดูดฝุ่นง่าย ๆ แค่ตรงที่เรานั่งประจำ
  • ขัดโถส้วม ขัดพื้น หรือล้างอ่างล้างหน้าขณะอาบน้ำ
  • เก็บเครื่องเขียนบนโต๊ะทำงานใส่กระเป๋า
  • พับผ้าห่มในตอนเช้าและเก็บเครื่องนอนให้เป็นที่ทาง
  • ล้างจานหลังกินข้าวทันที ไม่กองสะสมเป็นภูเขา
  • หลังล้างจานเสร็จ ควรล้างอ่างล้างจานทันที ทำนิดเดียวแต่ป้องกันคราบสะสมได้นาน
  • มีผ้าไมโครไฟเบอร์สักผืนไว้เช็ดลูกบิดประตู โต๊ะอาหารที่เราใช้งานประจำ
  • รดน้ำต้นไม้ในบ้านไม่ให้เหี่ยวเฉา
• ทิ้งขยะทุกวันไม่ต้องรอให้เต็ม : ก่อนออกจากบ้านอย่าลืมหิ้วถุงขยะออกไปทิ้งด้วยทุกวัน อย่างน้อย ๆ ก็พวกขยะเปียกและเศษอาหาร เพื่อไม่ให้เกิดการหมักหมมเป็นเวลานาน ช่วยลดกลิ่นไม่พึงประสงค์และสัตว์รบกวน

• เก็บเสื้อผ้าให้เรียบร้อย : เสื้อผ้าเป็นหนึ่งในสิ่งที่ทำให้บ้านรกง่ายที่สุด ความรกมักเกิดจาก 1. ผ้ารอซัก 2. ผ้าซักแล้วรอพับ 3. ผ้าใส่แล้วแต่จะใส่ต่อ 4. ผ้าที่ตากไว้แล้วยังไม่แห้ง เรียกได้ว่าเสื้อผ้าของเรานั้นสามารถกระจัดกระจายอยู่ทั่วบ้านได้อย่างง่ายดาย เชื่อว่าถ้าจัดการพับผ้าเข้าตู้ให้เป็นระเบียบเว้นวรรคเท่านี้ก็ช่วยให้บ้านโล่งขึ้นมาก นอกจากนี้ต้องไม่ลืมหาเวลาเคลียร์เสื้อผ้าในตู้บ่อย ๆ เพระอาจมีเสื้อผ้าเก่าเก็บอีกหลายตัวที่ไม่ได้ใส่ เหม็นอับอยู่ในตู้และเปลืองพื้นที่
• มีผ้าปูและปลอกหมอนสำรอง : เราควรเปลี่ยนผ้าปูที่นอนทุกอาทิตย์เพื่อสุขอนามัยที่ดี แต่ไม่ใช่ทุกคนที่สะดวกซักผ้าปูที่นอนทุกอาทิตย์ ดังนั้นควรมีผ้าปูและปลอกหมอนสำรองที่ซักแล้วพร้อมใช้อยู่เสมอ เพื่อให้เปลี่ยนใช้ได้ทันที สิ่งที่ควรมีสำรองยังรวมถึงผ้าเช็ดตัว ฟองน้ำล้างจาน ผ้าห่ม ผ้าเช็ดมือ อีกด้วย

‘บ้าน’ ก็เหมือนกับร่างกายของเราที่ต้องได้รับการดูแลเป็นอย่างดีอยู่เสมอ ไม่ว่าจะทำงานหนักแค่ไหน เหนื่อยแค่ไหน อย่าลืมทำอะไรเล็ก ๆ น้อย เพื่อดูแล ‘บ้าน’ ของเราให้สะอาด เป็นระเบียบ และอยู่สบาย เพราะท้ายที่สุดแล้ว บ้านที่ดีจะตอบแทนเราด้วยสุขภาพกายและใจที่สมดุล ในขณะเดียวกัน…ก็อย่าลืมดูแลร่างกายของเราให้ดีเช่นกัน
 

อย่าทำงานหนักจนต้องใช้เงินที่หามาไปจ่ายค่ารักษาพยาบาล แทนที่จะใช้เพื่อเติมเต็มความสุขหรือคุณภาพชีวิตที่ควรได้รับ เราจึงต้องไม่ลืมทื่จะเลือกดูแลสุขภาพด้วย ประกันสุขภาพ Health Fit สบ๊ายสบาย เพราะสามารถเลือกแผนความคุ้มครองเพิ่มเติมได้ตามต้องการ ชำระเบี้ยฯ รายเดือนเริ่มต้นเพียงหลักร้อย แต่ให้ความคุ้มครองสูงสุดถึงหลักแสนบาท พร้อมคุ้มครองชีวิตยาวนานจนถึงอายุ 99 ปี  สุขภาพดีแบบยั่งยืน เริ่มต้นได้ตั้งแต่วันนี้

อ้างอิง 

• Elizabeth Scott. How Mental Health and Cleaning Are Connected. https://bit.ly/4kk7ASp
• Dana K. White. Dana K. White’s Viral ‘Container Concept’ for Decluttering.https://bit.ly/4knBUeL
• Abby Lawson. Marie Kondo and the KonMari Method: How to Declutter Your Home. https://bit.ly/4kimkkx
• Catherine A. Haden et al. The Causal Effect of Household Chaos on Stress and Caregiving: An Experimental Study.https://bit.ly/3TVpOi5