‘สงขลา’ ไม่ได้มีแค่หาดใหญ่ ชวนเดินเล่นบนถนน 3 เส้น เที่ยวเมืองเก่าริมทะเลสาบ

หากพูดถึงสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัด ‘สงขลา’ คุณนึกถึงที่ไหนเป็นที่แรก ?

เชื่อว่าคนส่วนมากคงจะนึกถึง ‘หาดใหญ่’ เพราะเป็นเมืองต้นตำรับไก่ทอดสุดอร่อยและโด่งดังจนเป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ หรือไม่ก็ ‘หาดสมิหลา’ เพราะเป็นแลนด์มาร์กธรรมชาติที่ขึ้นชื่อเรื่องความสวยงามและความเงียบสงบ แต่จังหวัดดังประจำภาคใต้ตอนล่างที่ได้ชื่อว่า ‘เมืองใหญ่สองทะเล’ ซึ่งขนาบข้างด้วยทะเลอ่าวไทยและทะเลสาบสงขลา ยังมีสถานที่เที่ยวอื่น ๆ ที่น่าสนใจไม่แพ้หาดใหญ่กับหาดสมิหลา

LIVE TO LIFE ขอแนะนำให้รู้จักกับ ‘ย่านเมืองเก่าริมทะเลสาบ’ พร้อมชวนทุกคนปักหมุดเดินเที่ยวแบบเนิบช้าบนถนนสุดคลาสสิก 3 เส้นที่ขนานกัน ได้แก่ ถนนนางงาม ถนนนครนอก และถนนนครใน เพื่อสร้างประสบการณ์ท่องเที่ยวครั้งใหม่ ซึ่งเปิดโอกาสให้ตัวเองได้ดื่มด่ำมนตร์เสน่ห์แห่งวันวานของสงขลาแบบใกล้ชิดกว่าครั้งไหน ๆ

ถึงแม้ว่าเวลาจะล่วงเลยผ่านมานานกว่า 200 ปี แต่ย่านเมืองเก่าแห่งนี้ ยังคงรักษาเอกลักษณ์และกลิ่นอายของสงขลาในอดีตเอาไว้ได้อย่างครบถ้วน โดยสะท้อนให้เห็นผ่านวิถีชีวิตอันเรียบง่ายแต่หลากหลายวัฒนธรรมของผู้คนทั้งไทย จีน และมุสลิม ความรุ่มรวยของศิลปวัฒนธรรมที่ดูโดดเด่น และอาหารท้องถิ่นที่ชวนให้ลิ้มลอง รวมเป็นเสน่ห์เฉพาะตัวของจังหวัดสงขลาที่รอต้อนรับทุกคนให้มาสัมผัสด้วยตัวเองสักครั้ง

ถึงเวลาออกเดินทางไป ‘สงขลา’

วิธีเดินทางไปยังจังหวัดสงขลามีให้เลือกหลากหลายรูปแบบตามความสะดวก ทั้งขับรถส่วนตัว นั่งรถไฟมาลงที่สถานีชุมทางหาดใหญ่ นั่งรถบัสหรือรถประจำทางมาลงสถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดสงขลา อำเภอหาดใหญ่ แต่ถ้าต้องการความรวดเร็วและสะดวกที่สุด แนะนำให้นั่งเครื่องบินมาลงท่าอากาศยานหาดใหญ่

จากนั้นออกเดินทางต่อไปยังย่านเมืองเก่าสงขลา ซึ่งมีให้เลือก 2 วิธี วิธีแรก เหมาะกับคนที่ชอบความสะดวกรวดเร็ว แนะนำให้ใช้บริการแอปฯ เรียกรถ หรือ Grab จากท่าอากาศยานหาดใหญ่ไปยังย่านเมืองเก่าสงขลา ค่าโดยสารโดยประมาณ 500-600 บาท และใช้เวลาเดินทางประมาณ 1 ชั่วโมง

ส่วนวิธีที่สอง เหมาะกับคนที่ไม่เร่งรีบและอยากซึมซับบรรยากาศของจังหวัดสงขลา แนะนำให้ใช้บริการขนส่งสาธารณะท้องถิ่น ซึ่งเดินทาง 2 ต่อ ต่อแรก เดินทางจากท่าอากาศยานหาดใหญ่ไปยังหอนาฬิกาหาดใหญ่ มีรถให้เลือก 3 ประเภท ได้แก่ 

• รถตู้สนามบิน หรือ รถตู้เข้าเมือง (ค่าโดยสาร 100 บาท)
• มินิบัสหาดใหญ่ (ค่าโดยสาร 60 บาท)
• รถสองแถว (ค่าโดยสาร 20-30 บาท)

ต่อที่สอง เดินทางจากหอนาฬิกาหาดใหญ่ ไปยังวิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา (ย่านเมืองเก่าสงขลา) มีรถให้เลือก 2 ประเภท ได้แก่ 

• รถตู้โพธิ์ทองขนส่ง (ค่าโดยสาร 34 บาท)
• รถสองแถวสีเขียวเข้ม เส้นทางหาดใหญ่-สงขลา (ค่าโดยสาร 28 บาท)

หลังจากลงรถที่วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา ให้เดินเท้าเลียบตามถนนพัทลุงไปเรื่อย ๆ ประมาณ 350 เมตร จะพบกับถนนเส้นแรกของย่านเมืองเก่าสงขลา นั่นคือ ถนนนางงาม

ถนนนางงาม : เดินสำรวจร้านอร่อย

สิ่งแรกที่ต้อนรับผู้มาเยือนเมื่อมาถึงถนนนางงาม คือ มัสยิดอุสาสนอิสลาม หรือที่คนสงขลาเรียกว่า มัสยิดบ้านบน ตามชื่อชุมชนมุสลิมเก่าแก่ที่เกิดขึ้นพร้อม ๆ กับการตั้งเมืองสงขลา มีจุดที่น่าสนใจคือ ประตูรั้วทางเข้า ที่ยังคงรักษาสภาพเดิมไว้เป็นอย่างดี พร้อมข้อความจารึกชัดเจนว่า มัสยิดแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2390

มัสยิดอุสาสนอิสลามสร้างโดยช่างชาวไทยมุสลิม ทำให้มีสถาปัตยกรรมที่แตกต่างจากมัสยิดทั่วไป เพราะก่อสร้างตัวอาคารหลักให้มีลักษณะคล้ายกับอุโบสถ ส่วนหออะซานหรือหอคอยสำหรับประกาศบอกเวลาละหมาดนั้น ก่อสร้างให้มีลักษณะคล้ายคลึงกับหอระฆังของวัด ถือเป็นความสวยงามของสถาปัตยกรรมไทยประยุกต์ที่สะท้อนความสมัครสมานและมิตรภาพระหว่างศาสนาซึ่งคนไทยให้ความเลื่อมใสและนับถือมานาน คือ พุทธและอิสลาม

มัสยิดอุสาสนอิสลาม (บ้านบน)
ที่ตั้ง : หมู่ 12 ต.บ่อยาง อ.เมืองสงขลา จ.สงขลา 90000
เวลาทำการ : ทุกวัน เวลา 11.00-20.00 น.
โทร. : 081 957 2754, 081 959 2585
Facebook : มัสยิดอุสาสนอิสลามบ้านบนสงขลา

หากมองหาที่พักก่อนออกเดินสำรวจร้านอร่อยบนถนนนางงาม LIVE TO LIFE ขอแนะนำที่พักเล็ก ๆ แสนอบอุ่นอย่าง บ้านในนคร ซึ่งสร้างความรู้สึกสะดุดตาทันทีที่มองเห็น เพราะตัวอาคารด้านนอกเป็นสีส้มพาสเทล ซึ่งตั้งอยู่หัวมุมถนนนางงามตัดกับถนนปัตตานีของพระนิเทศโลหสถาน โดยบูรณะจากบ้านเก่าอายุกว่า 100 ปีของช่างทำแผนที่สยามชาวศรีลังกา ให้กลายเป็นที่พักสไตล์บูทีกโฮเต็ลแห่งแรกของสงขลา บ้านในนครมีขนาด 3 ชั้น แบ่งห้องพักออกเป็นจำนวน 6 ห้อง สามารถรับรองนักท่องเที่ยวได้ 12 คน

ความรู้สึกตื่นตาเกิดขึ้นทันทีหลังจากเดินเข้ามาเห็นการตกแต่งภายใน เพราะของที่ใช้ตกแต่งบ้านในนครแห่งนี้ ล้วนแล้วแต่เป็นข้าวของเครื่องใช้ในท้องถิ่นสงขลา เช่น ผ้าปาเต๊ะ จานกระเบื้อง ภาพถ่ายในอดีต และเครื่องเรือนไม้บอกช่วงเวลาได้ว่าสร้างขึ้นในยุคก่อน ทั้งหมดนี้ช่วยสร้างความรู้สึกอบอุ่นใจและประทับใจให้ผู้มาพักได้เป็นอย่างดี เสมือนได้กลับมาพักบ้านญาติคนสนิทที่ย่านเมืองเก่าสงขลามากกว่า

บ้านในนคร บูติกโฮเต็ล สงขลา
ที่ตั้ง : 166 ถ.นางงาม ต.บ่อบาง อ.เมืองสงขลา จ.สงขลา 90000
เวลาทำการ : ทุกวัน ตลอด 24 ชั่วโมง
โทร. : 095 438 9323
Facebook : บ้านในนคร บูติกโฮเต็ล สงขลา

ช่วงเช้า คือเวลาที่ดีที่สุดสำหรับการเดินเล่นสบาย ๆ บนถนนนางงาม แวะหาร้านกาแฟดี ๆ นั่งจิบชาหรือกาแฟพร้อมกินอาหารที่ไม่หนักท้องจนเกินไป เริ่มต้นด้วย ฮับเซ่ง สภากาแฟเก่าแก่ที่อยู่คู่เมืองสงขลามาอย่างยาวนานร่วม 100 ปี ซึ่งผู้คนที่อาศัยอยู่ในย่านเมืองเก่านิยมมากินมื้อเช้าที่นี่ เมนูที่ควรลิ้มลอง คือ คายา หรือ ขนมปังสังขยาสูตรไหหลำกับชาดำร้อน ร้านฮับเซ่งเปิดบริการทุกวัน ในช่วงเวลา 06.00-12.00 น. เท่านั้น

ถัดมาคือ โจ๊กอดิสร (เดิมชื่อว่า เกาะไทย) เมนูขึ้นชื่อของร้านคือโจ๊กหมูสูตรเก่าแก่ที่ขายมานานกว่า 100 ปี เป็นโจ๊กใส่หมูบะช่อและตับหมู กินคู่กับปาท่องโก๋ทอดหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ เกิดเป็นความอร่อยที่ลงตัวทุกคำ ร้านโจ๊กอดิสรเปิดบริการทุกวัน เวลา 06.00-11.00 น. ยกเว้นวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ ขยายเวลาเป็น 06.00-12.00 น.

ระหว่างทาง แวะสักการะ ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองสงขลา เพื่อความเป็นสิริมงคล เพราะเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองสงขลามาอย่างช้านาน สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2385 เป็นสถาปัตยกรรมแบบจีนผสมไทย โดยอัญเชิญองค์เทพเซ่งห๋องเหล่าเอี๋ยมาประดิษฐาน เปิดให้สักการะทุกวัน เวลา 07.00-17.00 น.

ถึงเวลา มื้อเที่ยง ควรกินอาหารมื้อใหญ่ เพราะต้องเติมพลังให้เพียงพอสำหรับเดินเที่ยวย่านเมืองเก่าสงขลาได้ตลอดวัน ร้านแรกที่แนะนำคือ เกียดฟั่ง ร้านข้าวสตูเก่าแก่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ปรุงโดยกุ๊กชาวจีนไหหลำ ปรับปรุงสูตรสตูดั้งเดิมแบบอังกฤษ มาใส่กะทิแบบไทย แล้วใส่เครื่องปรุงแบบอินโดนีเซีย กลายเป็นข้าวสตูจานอร่อยที่ผสมผสานวัฒนธรรมที่หลากหลายไว้ด้วยกันอย่างลงตัว เปิดบริการทุกวัน เวลา 07.00-13.00 น. 

เดินตรงมาสุดสายของถนนนางงาม เป็นที่ตั้งของร้าน เต้าคั่วป้าเอียด เต้าคั่วเป็นชื่อเรียกของสลัดทะเลสาบสงขลา ใช้เส้นหมี่ขาวลวกคลุกเคล้าเครื่องต่าง ๆ ได้แก่ กุ้งทอด หูหมู เต้าหู้ทอด ไข่เป็ดต้มยางมะตูม แตงกวา ผักบุ้ง ถั่วงอกลวก เพิ่มรสชาติหวานเปรี้ยวด้วยน้ำตาลโตนดและน้ำส้มโหนด หรือ น้ำส้มสายชูหมักจากน้ำตาลโตนด เปิดบริการเวลา 07.30-14.00 น. ปิดทุกวันจันทร์

ส่วน มื้อเย็น ร้านที่พลาดไม่ได้เด็ดขาดคือ แต้เฮียงอิ้ว หรือที่คนสงขลาเรียกสั้น ๆ ว่าร้านแต้ เป็นร้านอาหารไทยจีนแต้จิ๋วเก่าแก่ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2480 มีจุดเด่นตรงที่เลือกใช้วัตถุดิบท้องถิ่นในสงขลามาปรุงให้เกิดรสชาติอร่อยระดับเหลาหรือภัตตาคาร เปิดบริการทุกวัน แบ่งเป็น 2 ช่วงเวลา คือ 11.30-14.00 น. และ 15.00-20.00 น.

สำหรับของหวาน แนะนำร้านไอติม จิ่นกั้วหยวน (ไอศกรีมยิว) ไอศกรีมไข่แข็งสูตรต้นตำรับจากสิงคโปร์ ที่เปิดขายมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2476 ทางร้านจะราดไข่แดงลงบนไอศกรีมวานิลลาทำเอง ให้ไข่แดงไหลเยิ้มเกาะทั่วเนื้อไอศกรีมเย็น ๆ เกิดเป็นสัมผัสละมุนลิ้น และรสชาติหวานอร่อยเข้ากันที่สุด เปิดบริการทุกวัน เวลา 14.30-20.00 น.

ตลอดสองข้างทางถนนนางงาม ยังมีร้านอื่น ๆ อีกมากมายที่รอให้ทุกคนมาค้นพบด้วยตัวเอง รับรองว่าจะเจอกับร้านอร่อย เพราะติดใจในรสชาติอาหาร จนต้องยกให้เป็นร้านโปรดประจำย่านเมืองเก่า

ถนนนครใน : เดินชมศิลปะและเมืองเก่า

ย่านเมืองเก่าสงขลาในอดีตเป็นเมืองท่าที่เจริญรุ่งเรืองมายาวนาน จึงมีผู้คนหลากหลายวัฒนธรรมเข้ามาอาศัย ทั้งชาวมุสลิมที่ตั้งรกรากอยู่ตั้งแต่เริ่มสร้างเมือง ชาวจีนที่อพยพเข้ามาค้าขาย และชายไทยมลายูที่เป็นคนพื้นถิ่นแต่เดิม ทำให้เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรม

โดยเฉพาะรูปแบบสถาปัตยกรรมบนถนนนครในที่มีทั้งตึกแถวแบบจีนดั้งเดิมหรือแบบที่ได้รับอิทธิพลศิลปะอาร์ตเดโคและอาร์ตนูโว นอกจากนี้ยังมีอาคารสไตล์ไทยมุสลิมที่ตกแต่งด้วยไม้ฉลุลายสวยงาม รวมถึงอาคารโคโลเนียลที่ผสมศิลปะจีนเข้ากับศิลปะพื้นถิ่นของสงขลา

นอกจากเดิมชมอาคารบ้านเรือนแล้ว อีกหนึ่งกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวนิยมทำกันอย่างมาก คือ ถ่ายภาพคู่สตรีตอาร์ตที่มีอยู่ทั่วย่านเมืองเก่าสงขลา ซึ่งเกิดจากความตั้งใจของคนในพื้นที่ที่อยากบอกเล่าวิถีชีวิตและบันทึกร่องรอยในประวัติศาสตร์ว่าครั้งหนึ่ง ที่แห่งนี้มีอะไรเกิดขึ้นบ้าง

เรือประมง เป็นภาพสะท้อนการทำมาหากินในอดีต เรือหาปลาในอดีตที่ยังคงมีให้เห็นอยู่บ้างในปัจจุบัน ในภาพมีไต้ก๋ง หรือนายท้ายเรือจับปลา กำลังส่งเข่งปลาลงจากเรือ

เด็กสามเชื้อชาติ เด็กไทยพุทธ เด็กไทยมุสลิม และเด็กไทยเชื้อสายจีน กำลังกอดคอเล่นกันตามประสาเพื่อนสนิท สื่อถึงความใกล้ชิดกลมเกลียวของสามวัฒนธรรมในย่านเมืองเก่าสงขลา

สภากาแฟ จำลองภาพของบุคคลที่มีตัวตนอยู่จริง แต่ละคนนั่งพูดคุยกันอย่างคุ้นเคยในร้านกาแฟเดียวกัน

จับตัวละครเอกในหนังตะลุงอย่างลุงเท่ง ยอดทอง สะหม้อ และหนูนุ้ย มาใส่สูทผูกไทออกมาดูโก้เก๋ทันสมัย เป็นภาพที่ใครได้เห็นต้องยกกล้องขึ้นมาถ่าย

นี่เป็นเพียงแต่ตัวอย่างสตรีตอาร์ตบางส่วนเท่านั้น เพราะความสนุกของการเดินชมสตรีตอาร์ต คือการออกตามหาสตรีตอาร์ตที่ซ่อนอยู่ในจุดต่าง ๆ บางจุดเห็นได้ชัดเจน บางจุดต้องสังเกตสักหน่อย หากไม่แน่ใจ แนะนำให้ถามคนท้องถิ่นเพิ่มเติม นอกจากช่วยยืนยันพิกัดของสตรีตอาร์ตแล้ว ยังเป็นโอกาสที่ดีที่จะได้สร้างบทสนทนากับคนสงขลาที่ขึ้นชื่อเรื่องความใจดี

บนถนนนครใน ยังเป็นที่ตั้งของ บ้านนครใน พิพิธภัณฑ์ภายในบ้านโบราณทรงจีนอายุกว่า 100 ปี ที่บอกเล่าวิถีชีวิตของชาวสงขลาสมัยก่อนผ่านภาพถ่ายหายาก เครื่องเรือนเก่า และเตียงไม้แบบจีนโบราณ ด้วยความตั้งใจที่อยากอนุรักษ์รากเหง้าของบรรพบุรุษและความเป็นเมืองเก่าสงขลาให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้และสืบทอดต่อไป

บ้านนครใน
ที่ตั้ง : 117 ถ.นครใน ต.บ่อบาง อ.เมืองสงขลา จ.สงขลา 90000
เวลาทำการ : ทุกวัน เวลา 09.00-16.30 น.
โทร. : 098 090 9888
Facebook : บ้านนครใน

ถนนนครนอก : เดินรับลมชมทะเลสาบยามเย็น

ถนนนครนอกเป็นถนนที่ขนานไปกับทะเลสาบสงขลา จึงเหมาะกับการเดินเที่ยวในช่วงเย็นที่แดดร่มลมตก บรรยากาศเย็นสบายทำให้สามารถเพลิดเพลินกับการชมวิวทะเลสาบได้อย่างเต็มที่

จุดแรกที่ต้องเยือนคือ หับ โห้ หิ้น เป็นภาษาจีนฮกเกี้ยน แปลว่า เอกภาพ ความกลมกลืน และความเจริญรุ่งเรือง เพราะในอดีตที่แห่งนี้คือโรงสีข้าวขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2464 เพื่อทำการค้ากับเมืองใกล้เคียงอย่างปีนัง ส่วนเหตุผลที่ทำให้โรงสีข้าวทั้งหลังมีสีแดงที่ดูเด่นเห็นได้แต่ไกล เพราะก่อสร้างด้วยใช้แผ่นสังกะสีเนื้อหนาสีแดงจากไอร์แลนด์นั่นเอง

ปัจจุบันได้รับการปรับปรุงให้เป็นอุทยานการเรียนรู้นครสงขลา แหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมและศูนย์กลางในการจัดกิจกรรมของชุมชนย่านเมืองเก่า ส่วนด้านหลังหับ โห้ หิ้น เป็นลานกว้างที่เคยใช้เป็นท่าเทียบเรือ โดยเปิดให้นักท่องเที่ยวเดินชมอย่างอิสระทุกวัน เวลา 06.00-18.00 น.

อีกหนึ่งจุดที่เหมาะสำหรับรับลมเย็น ๆ จากทะเลสาบ คือ ท่าน้ำศักดิ์สิทธิ์พิทักษ์ เป็นชื่อท่าเทียบเรือที่ตั้งตามชื่อประตูเมืองสงขลา ซึ่งชาวประมงยังคงใช้งานมาจนถึงปัจจุบัน สังเกตได้เรือที่จอดเทียบท่าอยู่เป็นจำนวนมาก

หากมองออกไปจากท่าเทียบเรือ จะเห็นเส้นขอบทะเลสาบสงขลาและทิวเขาที่ทอดยาวอยู่ไกลสุดตา เป็นจุดชมทะเลสาบสงขลาที่เงียบสงบและสวยงามที่สุด จนอดคิดไม่ได้ว่า นี่คือ Magic Hour หรือช่วงเวลาแสนพิเศษที่ควรค่าพาตัวเองมาเฝ้าดูความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติในช่วงเย็นก่อนหมดวัน ชวนให้รู้สึกผ่อนคลายและสบายใจในเวลาเดียวกัน เป็นประสบการณ์ท่องเที่ยวที่ต้องมาสัมผัสและเห็นด้วยตาเท่านั้น

ย่านเมืองเก่าของสงขลายังมีร้านและสถานที่ที่น่าสนใจอีกมากมายที่กระจายตัวอยู่ทั่วถนนสายสั้น ๆ ทั้ง 3 เส้นซึ่งเชื่อมถึงกัน ทำให้สามารถเดินซึมซับบรรยากาศวันวานของสงขลาได้อย่างเพลิดเพลิน

หากคุณกำลังมองหาช่วงเวลาหยุดพักจากชีวิตสุดเร่งรีบในเมืองใหญ่ LIVE TO LIFE อยากให้ลองมาท่องเที่ยวย่านเมืองเก่าริมทะเลสาบสงขลาสักครั้ง รับรองว่าจะเป็นทริปแห่งความประทับใจจนทำให้ใครหลายคนหลงรักและอยากมาเที่ยวสงขลาซ้ำอีกครั้ง

อ้างอิง

• การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2560). กาลครั้งหนึ่งสงขลา 3 ถนน 2 ทะเล ล้านความทรงจำ. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
• การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2560). ของอร่อยสงขลา 3 ถนน 2 ทะเล ล้านความทรงจำ. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
• การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองสงขลา. https://bit.ly/4jnnzyN
• ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. มัสยิดบ้านบน. https://bit.ly/42p6U74
• ลัลธรา ธิศธีร์. บ้านในนคร อาคารร้อยปีที่พักย้อนยุคกลางเมืองเก่าสงขลา. https://bit.ly/4j1Ooc5